03 grudnia 2025

Relikwie świętych męczenników Placyda i Revocaty w kościele w Rojowie (1883)

 

Odczytany tekst (łacina):

Anno Domini MDCCCLXXXIII. die decima sexta mensis Maji ego Hermannus Gleich Episcopus Mallensis et Suffraganeus Wratislaviensis hoc altare portatile consecravi et Reliquias Ss. Martyrum Placidi et Revocatae in eo inclusi.

Tłumaczenie na język polski:

Roku Pańskiego 1883, dnia szesnastego miesiąca maja, ja, Herman Gleich, biskup z Mallersdorf i sufragan wrocławski, poświęciłem to przenośny ołtarz i umieściłem w nim relikwie świętych męczenników Placyda i Revocaty.

W parafialnych archiwach trafiają się dokumenty, które na pierwszy rzut oka wyglądają jak zaledwie kilka zdań po łacinie. A jednak kryją w sobie opowieść o dawnych zwyczajach, ludziach i czasie, który minął bezpowrotnie. Tak właśnie jest z aktem konsekracji z Rojowa — skromnym, lecz niezwykle symbolicznym świadectwem z 1883 roku.

Treść dokumentu mówi jasno: 16 maja 1883 roku portatyl, czyli przenośna płyta ołtarzowa, został konsekrowany, a w jego wnętrzu umieszczono relikwie świętych męczenników Placyda i Revocaty. Akt podpisał Hermann Gleich, sufragan wrocławski, biskup, którego zadaniem było wspieranie diecezji rozciągającej się daleko poza samą stolicę biskupią.

Czy przyjechał osobiście do Rojowa? Dokument tego nie rozstrzyga. W XIX wieku w Kościele pruskim biskupi pomocniczy często udzielali konsekracji per delegatum, czyli poprzez upoważnionego kapłana, który dokonywał czynności na miejscu, podczas gdy biskup sporządzał i podpisywał akt. Taka praktyka była normalna, zwłaszcza w rozległych diecezjach, gdzie liczba parafii liczona była w setkach, a dróg — wciąż niewiele.

Nie zmienia to jednak faktu, że właśnie wtedy — wiosną 1883 roku — ołtarz w Rojowie otrzymał swoje liturgiczne „serce”. Portatyl z relikwiami był niezbędnym elementem każdej katolickiej świątyni: to na nim spoczywała ofiara Mszy. Relikwie męczenników symbolicznie łączyły ziemski Kościół z wiarą pierwszych chrześcijan, którzy oddali życie za Chrystusa. Był to znak ciągłości, tradycji i świętości miejsca.

Warto pamiętać, że cała scena rozgrywa się niedługo po zakończeniu Kulturkampfu — okresu nacisku państwa pruskiego na Kościół. Parafie znów mogły działać swobodniej, odnawiać świątynie, zamawiać brakujące paramenty, a także regularnie uzupełniać dokumentację liturgiczną. Konsekracja portatylu w 1883 roku doskonale wpisuje się w ten czas porządkowania i odbudowy.

Sam akt — pożółkły, wytarty, zapisany staranną łaciną — przetrwał ponad sto lat. Wciąż jest świadectwem chwili, w której rojowski kościół otrzymał konsekrację swojego ołtarza wraz z relikwiami. To niewielki dokument, a jednak opowiada historię duchową, historyczną i ludzką — o życiu parafii, o jej miejscu w diecezji i o zwyczajach, które dziś znamy już tylko z archiwów.

Czasem najwięcej mówią właśnie takie ciche, niepozorne świadectwa.

Kim byli św. Placyd i św. Revocata?

Relikwie, które trafiły do ołtarza w Rojowie, nie są przypadkowe. W XIX wieku, szczególnie w diecezjach niemieckich i austriackich, rozpowszechniła się praktyka umieszczania w portatylach relikwii tzw. „męczenników katakumbowych”.

To właśnie do tej grupy należą:

Święty Placyd

Imię pojawia się w wielu rzymskich inskrypcjach i wykazach męczenników. Placyd nie jest jednym konkretnym, dobrze udokumentowanym świętym, lecz jedną z postaci czczonych od wczesnego średniowiecza jako męczennik rzymski, pochowany niegdyś w katakumbach.

W XVIII i XIX wieku relikwie takich męczenników były wydobywane, identyfikowane według dawnych znaków kultowych (lampki, napisy, ozdoby grobu) i przekazywane do parafii w całej Europie jako autentyczne relikwie pierwszych chrześcijan.

Święta Revocata

To imię również należy do tradycyjnych męczennic rzymskich, pojawiających się w katalogach świętych z okresu prześladowań. Podobnie jak Placyd, Revocata była czczona głównie jako męczennica z czasów imperium — o jej życiu nie zachowały się szczegółowe źródła, ale kult należał do jednych z trwalszych w Kościele II–V wieku.

Relikwie Revocaty często pojawiają się w XIX-wiecznych dokumentach o konsekracji ołtarzy, zwłaszcza w parafiach niemieckich i środkowoeuropejskich.

Dlaczego właśnie takich świętych wybierano?

W epoce odrodzenia katolickiego po Soborze Trydenckim (XVI w.), a później w XIX wieku, Kościół szczególnie podkreślał ciągłość z pierwszymi wiekami chrześcijaństwa.

Dlatego do nowych ołtarzy chętnie wkładano relikwie męczenników:

  • anonimowych, lecz z pewnością starożytnych,
  • pochodzących z rzymskich katakumb,
  • stanowiących autentyczne świadectwo wiary Kościoła pierwotnego.

Posiadanie takich relikwii w wiejskiej parafii, takiej jak Rojów, było więc wyrazem duchowej łączności z najstarszą tradycją Kościoła.

08 lipca 2025

Paweł Paseniuk (1910-1985) - żołnierz Armii gen. Andersa

 W 40-rocznicę śmierci przypominam postać zmarłego w Rojowie żołnierza II Korpusu Polskiego

Paweł Paseniuk urodził się 21 września 1910 roku w Pińsku. Jego ojciec, Antoni, był robotnikiem, a matka nosiła nazwisko panieńskie Marta Jankowska. Zmarł 9 maja 1985 roku w Rojowie, w powiecie ostrzeszowskim.

W latach 1931–1932 odbył zasadniczą służbę wojskową w 8 Batalionie Pułku Saperów w Toruniu, uzyskując stopień kaprala. Jako rezerwista został powołany na ćwiczenia wojskowe w 1936 roku w Toruniu oraz w 1937 roku w Brześciu nad Bugiem, gdzie doskonalił swoje umiejętności w zakresie służby saperskiej.

Pod koniec sierpnia 1939 roku otrzymał kartę mobilizacyjną z wezwaniem do jednostki wojskowej w Brześciu nad Bugiem. Po wybuchu II wojny światowej walczył jako saper na wschodnich terenach Polski. W wyniku agresji Związku Radzieckiego 17 września 1939 roku został internowany przez Armię Czerwoną. Przebywał w obozach jenieckich i łagrach w rejonie Irkucka, gdzie doświadczył trudnych warunków i represji.

8 lutego 1941 roku został aresztowany przez władze sowieckie. 3 czerwca 1941 roku zapadł wyrok w jego sprawie. Na mocy porozumienia między rządem RP na uchodźstwie a władzami ZSRR, 23 września 1941 roku został zwolniony z niewoli i wstąpił do Armii Polskiej tworzonej pod dowództwem gen. Władysława Andersa. W styczniu 1942 roku został ewakuowany do Iraku.

W ramach Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie wziął udział w kampanii włoskiej. Uczestniczył w lądowaniu aliantów na Sycylii, a następnie w działaniach bojowych we Włoszech. Brał udział w przygotowaniach do bitwy pod Monte Cassino i walczył na większości odcinków frontu włoskiego, szczególnie na północnym odcinku nad Adriatykiem.

Po kapitulacji Niemiec we Włoszech wiosną 1945 roku, kontynuował służbę przy rozminowywaniu terenów oraz pełnił funkcję wartowniczą. Dwukrotnie awansowany, uzyskał stopień sierżanta. Na własną prośbę został zdemobilizowany i w połowie 1947 roku powrócił do Polski.

Odznaczenia:

Zagraniczne:
– Medal za Udział w II Wojnie Światowej
– Medal „Italy Star” (przyznany przez dowódcę 2 Korpusu Polskiego, 1944)
– Medal Brytyjski za Udział w II Wojnie Światowej (1944)

Polskie:
– Medal Zwycięstwa i Wolności (1973)
– Medal za Udział w Wojnie Obronnej 1939 roku (1983)


Żródło:

https://grobonet.com/p/ostrzeszow/1432/pawel-paseniuk-1910-ostrzeszow

15 marca 2025

Odkryj fascynujące historie na blogu Dzieje Rojowa!

 Odkryj fascynujące historie na blogu Dzieje Rojowa!

Interesujesz się historią lokalną, ciekawostkami z przeszłości i niezwykłymi opowieściami związanymi z Rojowem? Blog Dzieje Rojowa to miejsce, gdzie historia ożywa!

📜 Co znajdziesz na blogu?
✔️ Nieznane fakty i anegdoty z dawnych lat
✔️ Archiwalne fotografie i dokumenty
✔️ Opowieści o ludziach, wydarzeniach i miejscach
✔️ Ciekawostki, które zaskoczą nawet pasjonatów historii

Dołącz do naszej społeczności odkrywców przeszłości i przekonaj się, jak wiele tajemnic kryje historia Rojowa!

🔍 Czytaj, komentuj i dziel się swoimi wspomnieniami!
📖 Zapraszam na bloga Dzieje Rojowa!

03 marca 2025

Konkursy orki w Rojowie w latach 60-tych XX wieku

Konkursy orki były organizowane, aby ocenić umiejętności rolników w zakresie orki, czyli przygotowywania pola do siewu. Uczestnicy rywalizowali w kategoriach takich jak dokładność, głębokość i równomierność orki. Konkursy te miały na celu promowanie najlepszych praktyk rolniczych oraz wymianę wiedzy i doświadczeń między rolnikami.




Głos Wielkopolski. 1962.10.03 R.18 nr235 Wyd.AB

Głos Wielkopolski. 1965.10.01 R.21 nr233 Wyd.AB

11 stycznia 2025

180. rocznica śmierci pochowanego w kryptach rojowskiego kościoła płk. Franciszka Frezera

 10 stycznia mineła 180. rocznica śmierci pochowanego w kryptach rojowskiego koscioła plk. Franciszka Frezera.


 Franciszek Frezer (1798-1845), Ostrzeszowska Kultura (nr 25) s. 14-15

Relikwie świętych męczenników Placyda i Revocaty w kościele w Rojowie (1883)

  Odczytany tekst (łacina): Anno Domini MDCCCLXXXIII. die decima sexta mensis Maji ego Hermannus Gleich Episcopus Mallensis et Suffraganeus ...